Το έτος 2024 σηματοδοτεί μια περίοδο σημαντικών αλλαγών στους τομείς της εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας. Περίπου 18 νομοθετικές παρεμβάσεις που εγκρίθηκαν κυρίως κατά το τελευταίο εξάμηνο του 2023 αναμένεται να τεθούν σε ισχύ κατά τη διάρκεια του 2024, επηρεάζοντας το πλαίσιο της εργασίας και της κοινωνικής προστασίας.
Στον τομέα της εργασίας, ξεχωρίζει η εμβληματική παρέμβαση για το “ξεπάγωμα” των τριετιών, το οποίο εφαρμόζεται νωρίτερα από το αρχικό προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα. Αυτό το μέτρο, παρότι επηρεάζει λιγότερους από 100.000 μισθωτούς, προβλέπει σημαντικές αυξήσεις των αποδοχών τους, καθώς θα κυμαίνονται περίπου από 78 έως 234 ευρώ τον μήνα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το μέτρο εφαρμόζεται μόνο για τους “παλιούς” ασφαλισμένους πριν από το 2012 με κατώτατο μισθό και ενεργή κλαδική σύμβαση.
Επίσης, εισάγεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας στον τομέα του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας, καλύπτοντας περίπου 100.000 επιχειρήσεις και 600.000 εργαζόμενους. Το μέτρο αναμένεται να επεκταθεί και στον τομέα της εστίασης και του τουρισμού.
Παράλληλα, από τις αρχές του νέου έτους, αναμένεται η εφαρμογή όλων των θεσμοθετημένων “ευελιξιών” στην εγχώρια αγορά εργασίας. Τέτοιες ευελιξίες περιλαμβάνουν τη θέσπιση της 13ωρης ημερήσιας εργασίας για παράλληλη απασχόληση σε πολλούς εργοδότες, την καταγγελία σύμβασης εργασίας χωρίς αποζημίωση για δοκιμαστική περίοδο έξι μηνών, και την παροχή δυνατότητας σε επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στην ψηφιακή κάρτα εργασίας να μη δηλώνουν αλλαγές στο σύστημα “Εργάνη” πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους.
Επιπλέον, υπάρχουν αλλαγές στη διαδικασία καταβολής των επιδομάτων από τον ΟΠΕΚΑ και τη ΔΥΠΑ, με τη σταδιακή εφαρμογή της προπληρωμένης κάρτας για τα επιδόματα. Αναμένεται να καλυφθεί το 50% του ποσού της ενίσχυσης ή του επιδόματος με ηλεκτρονικές πληρωμές και αγορές, ενώ οι υπόλοιπες πληρωμές μπορούν να γίνουν με μετρητά. Εξαιρούνται ορισμένα είδη επιδομάτων όπως τα αναπηρικά, το επίδομα στέγασης και οι έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις της ΔΥΠΑ.
Επιπλέον, προβλέπεται η επέκταση της χορήγησης ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας σε αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες, με μηνιαίο επίδομα μητρότητας ύψους 780 ευρώ για 9 μήνες.
Στον τομέα των συντάξεων, παρατηρούμε αύξηση της εθνικής σύνταξης κατά 12,41 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2024 και αύξηση κατά 3% του σκέλους των ανταποδοτικών συντάξεων. Επίσης, αυξήσεις σημειώνονται σε ασφαλιστικές κατηγορίες από 5,35 έως 24 ευρώ τον μήνα για περίπου 1,3 εκατ. μη μισθωτούς έως τις 31 Ιανουαρίου 2024. Οι νέες ασφαλιστικές κατηγορίες κινούνται στα όρια του πληθωρισμού (3,9%).
Τέλος, ισχύουν νέοι κανόνες για τις επικουρικές συντάξεις, κατάργηση της παρακράτησης 30% στις συντάξεις για τους εργαζομένους και αύξηση του ανώτατου ορίου οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές. Επίσης, γίνεται αλλαγή στο πλαίσιο λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και εφαρμόζεται κλιμακωτής φορολόγησης ανάλογα με τα έτη ασφάλισης του δικαιούχου.
Στόχος είναι επίσης η καθοριστική αύξηση του κατώτατου μισθού έως τον Απρίλιο, με εκτιμήσεις που δείχνουν ότι δεν θα υπερβεί το 5%. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση δεσμεύεται για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ έως το 2027.
Συνολικά, αυτά τα μέτρα στοχεύουν στην ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, την παροχή πρόσθετης προστασίας σε ευάλωτες ομάδες και την ανακούφιση οικονομικών πιέσεων για πολίτες που τις αντιμετωπίζουν.
