Μισθωτοί με μπλοκάκι: Τι ισχύει πραγματικά το 2025

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξανόμενη τάση αμοιβής εργαζομένων μέσω δελτίου παροχής υπηρεσιών. Αν και τυπικά κατατάσσονται στους ελεύθερους επαγγελματίες, στην πράξη πολλοί από αυτούς λειτουργούν με τρόπο ανάλογο των μισθωτών: συνεργάζονται με έναν κύριο εργοδότη, τηρούν συγκεκριμένο ωράριο και η σχέση εργασίας διατηρείται σε συνεχή βάση.

Για όσους βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, είναι χρήσιμο να γνωρίζουν τις φορολογικές και ασφαλιστικές συνέπειες, καθώς και τα οφέλη που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.

 

Το νομικό πλαίσιο

Σύμφωνα με την περίπτωση στ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013), ορισμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών μπορούν να φορολογηθούν ως μισθωτοί, υπό προϋποθέσεις. Η ρύθμιση αυτή στοχεύει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα εργαζομένων που, παρότι εκδίδουν τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, έχουν χαρακτηριστικά μισθωτής απασχόλησης.

 

Προϋποθέσεις ένταξης

Για να εφαρμοστεί η φορολόγηση ως μισθωτός, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

Έγγραφες συμβάσεις: Απαιτείται η ύπαρξη γραπτών συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή έργου με έως τρεις πελάτες (φυσικά ή νομικά πρόσωπα).

Κατανομή εσόδων: Σε περίπτωση που οι πελάτες υπερβαίνουν τους τρεις, το 75% τουλάχιστον του ετήσιου εισοδήματος πρέπει να προέρχεται από έναν μόνο πελάτη.

Είδος επαγγέλματος: Η δραστηριότητα πρέπει να εμπίπτει στα ελευθέρια επαγγέλματα και όχι στις εμπορικές δραστηριότητες.

Επαγγελματική έδρα: Η επαγγελματική εγκατάσταση πρέπει να συμπίπτει με την κατοικία του φορολογούμενου.

Αποκλειστικότητα: Δεν επιτρέπεται η ταυτόχρονη απόκτηση εισοδήματος από μισθωτή εργασία κατά την ίδια χρονική περίοδο.

Η επιλογή του φορολογικού καθεστώτος δηλώνεται ετησίως μέσω των εντύπων Ε1 και Ε3, κατά την υποβολή της φορολογικής δήλωσης.

 

Φορολογική αντιμετώπιση

Οι εργαζόμενοι που πληρούν τις ανωτέρω προϋποθέσεις φορολογούνται με την κλίμακα που ισχύει για τους μισθωτούς (9%-44%), αντί της κλίμακας των ελεύθερων επαγγελματιών. Αυτό συνεπάγεται:

• Δικαίωμα έκπτωσης φόρου (μείωση φόρου), που κυμαίνεται από 777€ για φορολογούμενους χωρίς εξαρτώμενα τέκνα έως 1.340€ για τετράτεκνες οικογένειες.
• Απουσία υποχρέωσης δήλωσης επαγγελματικών εξόδων για τη διατήρηση της μείωσης.
• Μη επιβολή προκαταβολής φόρου για το επόμενο φορολογικό έτος.
• Υπολογισμός φόρου βάσει των παρακρατήσεων που πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Μηχανισμός μείωσης φόρου

Η μείωση φόρου των 777€ (για φορολογούμενους χωρίς εξαρτώμενα τέκνα) εφαρμόζεται πλήρως έως το εισόδημα των 12.000€. Για εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000€, το ποσό της μείωσης ελαττώνεται κατά 20€ ανά κάθε 1.000€ επιπλέον εισοδήματος, μέχρι να μηδενιστεί περίπου στο επίπεδο των 50.000€.

Για παράδειγμα, σε ετήσιο εισόδημα 17.000€, η μείωση υπολογίζεται ως εξής: 777€ – (5 × 20€) = 677€.

 

Παρακράτηση φόρου

Κατά την έκδοση κάθε τιμολογίου παροχής υπηρεσιών, ο πελάτης/εργοδότης υποχρεούται να παρακρατήσει φόρο σε ποσοστό 20%. Η παρακράτηση αυτή λειτουργεί ως προπληρωμή φόρου και συμψηφίζεται με τον οφειλόμενο φόρο κατά την υποβολή της ετήσιας δήλωσης. Σε περίπτωση που το σύνολο των παρακρατήσεων υπερβαίνει τον οφειλόμενο φόρο, προκύπτει δικαίωμα επιστροφής της διαφοράς.

 

Ασφαλιστική κάλυψη

Υπάρχουν δύο κύριες μορφές ασφαλιστικής κάλυψης:

 

Ασφάλιση ως εξαρτημένη εργασία

Όταν η σχέση εργασίας χαρακτηρίζεται ως εξαρτημένη, σύμφωνα με το άρθρο 39 της παραγράφου 9 του Ν. 4387/2016:

• Ο εργοδότης καταβάλλει περίπου 25% των συνολικών ασφαλιστικών εισφορών.
• Από τον εργαζόμενο παρακρατείται περίπου 8,72% επί της μηνιαίας αμοιβής του.

Η επιβάρυνση για τον εργαζόμενο είναι σημαντικά μειωμένη συγκριτικά με την ασφάλιση ως ελεύθερος επαγγελματίας.

 

Ασφάλιση ως ελεύθερος επαγγελματίας

Όταν δεν υφίσταται δήλωση εξαρτημένης σχέσης:

• Ο ασφαλισμένος επιλέγει ασφαλιστική κατηγορία κάθε Ιανουάριο.
• Καταβάλλει σταθερές μηνιαίες εισφορές, που ξεκινούν από περίπου 240€ και αυξάνονται ανάλογα με την κατηγορία.
• Δύναται να επιλέξει υψηλότερη κατηγορία για αυξημένη μελλοντική σύνταξη.

Σημειώνεται ότι ο ΕΦΚΑ δύναται να επιβάλει αναδρομικά εισφορές και προσαυξήσεις σε περιπτώσεις που η συνεργασία δεν έχει δηλωθεί ορθά.

 

Απαλλαγή από τεκμήρια διαβίωσης

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα για τους φορολογούμενους που εντάσσονται στο καθεστώς αυτό είναι η απαλλαγή από τα τεκμήρια διαβίωσης. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα από την κατοχή αυτοκινήτου ή ακινήτου, και δεν απαιτείται απόδειξη της πηγής χρηματοδότησης του βιοτικού επιπέδου.

 

Συγκριτική αξιολόγηση: Μπλοκάκι ή ατομική επιχείρηση

Για ετήσιο εισόδημα 20.000€ με επαγγελματικά έξοδα 2.000€ και χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, η φορολογική επιβάρυνση διαμορφώνεται ως εξής:

• Μπλοκάκι (μισθωτός): Συνολική φορολογική επιβάρυνση περίπου 1.763€, χωρίς προκαταβολή φόρου.
• Ατομική επιχείρηση: Συνολική φορολογική επιβάρυνση περίπου 3.100€, συν προκαταβολή 55% για το επόμενο έτος.

Το καθεστώς του μπλοκακίου εμφανίζεται ευνοϊκότερο, ιδίως κατά το πρώτο έτος δραστηριότητας, λόγω της απουσίας προκαταβολής και της μη απαίτησης επαγγελματικών εξόδων. Ωστόσο, σε περιπτώσεις υψηλών επαγγελματικών εξόδων (άνω των 3.000-4.000€), η ατομική επιχείρηση ενδέχεται να αποδειχθεί πιο συμφέρουσα.

 

Κίνδυνοι και προφυλάξεις

Αναδρομικοί έλεγχοι

Η μη πλήρωση των νομοθετικών προϋποθέσεων (όπως η ύπαρξη περισσότερων από τρεις πελάτες χωρίς την τήρηση του ποσοστού 75%, η εσφαλμένη δήλωση έδρας, ή η παράλληλη μισθωτή απασχόληση) μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αναδρομική φορολόγηση ως ελεύθερος επαγγελματίας
• Επιβολή διαφορών ασφαλιστικών εισφορών και προστίμων
• Έλεγχο των συμβάσεων και των εκδοθέντων τιμολογίων

 

Εργασιακά δικαιώματα

Οι εργαζόμενοι με δελτίο παροχής υπηρεσιών δεν απολαύουν των δικαιωμάτων που παρέχει η σύμβαση εξαρτημένης εργασίας. Συγκεκριμένα:

• Δεν υπάρχει δικαίωμα αποζημίωσης απόλυσης ή επιδόματος ανεργίας
• Δεν προβλέπεται πληρωμένη άδεια (εκτός ειδικής συμφωνίας)
• Δεν καλύπτονται από ασφάλιση ατυχήματος εργασίας

Είναι σημαντικό να διασφαλίζεται ότι όλες οι προϋποθέσεις πληρούνται, ο εργοδότης δηλώνει ορθά τη συνεργασία, τηρείται αρχείο τιμολογίων και παρακρατήσεων, και ζητείται λογιστική καθοδήγηση πριν την υποβολή των δηλώσεων.

 

Προθεσμίες

• Φορολογική δήλωση (Ε1): Τέλη Ιουνίου
• Δήλωση Ε3: Τέλη Μαρτίου
• Εισφορές ΕΦΚΑ: Τελευταία εργάσιμη κάθε μήνα
• Αλλαγή ασφαλιστικής κατηγορίας: Ιανουάριος κάθε έτους

 

Συνήθεις ερωτήσεις

Επιτρέπεται η συνεργασία με περισσότερους από τρεις πελάτες;

Ναι, εφόσον τουλάχιστον το 75% του εισοδήματος προέρχεται από έναν πελάτη.

Μπορεί να υφίσταται ταυτόχρονα μισθωτή εργασία;

Όχι, στην περίπτωση αυτή δεν εφαρμόζεται το καθεστώς φορολόγησης ως μισθωτός.

Απαιτείται POS ή ταμειακή μηχανή;

Όχι, εφόσον εκδίδονται αποκλειστικά τιμολόγια παροχής υπηρεσιών.

Πώς αντιμετωπίζονται οι άδειες και οι αργίες;

Δεν υφίσταται νομοθετικό δικαίωμα, αλλά μπορούν να ρυθμιστούν συμβατικά.

Πρέπει η επαγγελματική έδρα να δηλώνεται στην κατοικία;

Ναι, η δήλωση ξεχωριστού επαγγελματικού χώρου αποκλείει την ένταξη στο καθεστώς.

 

Επιλογή λογιστικής υποστήριξης

Η ορθή εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και συνεχή ενημέρωση. Οι ρυθμίσεις τροποποιούνται συχνά, και η λανθασμένη κατάταξη μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές οικονομικές συνέπειες.

Στη Forocon, παρέχουμε ολοκληρωμένη λογιστική και φοροτεχνική υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων:

• Ελέγχου προϋποθέσεων και καθοδήγησης για την ορθή ταξινόμηση
• Προετοιμασίας και υποβολής φορολογικών δηλώσεων
• Συντονισμού με τον ΕΦΚΑ και παρακολούθησης ασφαλιστικών υποχρεώσεων
• Συμβουλευτικής για τη βέλτιστη διαχείριση εισοδήματος

Η επαγγελματική υποστήριξη μπορεί να συμβάλει στην αξιοποίηση των νόμιμων οφελών και την αποφυγή περιττών επιβαρύνσεων.